O katedrze:

Katedra Zoologii i Genetyki funkcjonuje od momentu powstania Wydziału Biologii na Uniwersytecie w Białymstoku, tj. od dnia 1 października 2019 roku. Są w niej kontynuowane i rozwijane  badania z wcześniejszych jednostek: Zakładu Zoologii Molekularnej, Zakładu Genetyki i Ewolucjonizmu oraz Pracowni Biologii Ewolucyjnej i Ekologii Owadów. KZiG posiada strukturę wewnętrzną, w ramach której istnieją: Zakład Biologii Molekularnej, PracowniaBiologii Ewolucyjnej i Ekologii Owadów oraz Pracownia Zoologii Molekularnej. Pracownicy Katedry Zoologii i Genetyki realizują ciekawą, aktualną i zróżnicowaną tematykę naukowo-badawczą (znajduje się ona w opisie poszczególnych struktur KZiG). Publikują oni liczne artykuły w prestiżowych czasopismach naukowych na arenie międzynarodowej oraz w czasopismach popularno-naukowych, są otwarci na współpracę z innymi naukowcami. Jest to możliwe dzięki pasji i zaangażowaniu w badania naukowe oraz posiadaniu nowoczesnej aparatury badawczej w funkcjonującym w ramach Katedry Laboratorium Biologii Molekularnej. Katedra Zoologii i Genetyki szeroko współpracuje z otoczeniem zewnętrznym i bierze aktywny udział w życiu lokalnej społeczności (współpraca z WWF Polska i innymi organizacjami NGOs, ekspertyzy dla instytucji związanych z ochroną przyrody, Policją i Prokuraturą, audycje radiowe i telewizyjne, książki dla dzieci, etc.). W KZiG prowadzone są także bardzo interesujące, cenione przez studentów i doktorantów zajęcia dydaktyczne oraz realizowane są prace dyplomowe, magisterskie i doktorskie z zastosowaniem aktualnych i nowoczesnych metod biologii XXI wieku. Dwoje z pracowników (dr Agata Kostro-Ambroziak i dr Krzysztof Deoniziak) sprawują opiekę nad sekcjami Koła Naukowego Biologów Wydziału Biologii UwB).

W Katedrze obecnie pracuje 10 pracowników badawczo-dydaktycznych, jeden adiunkt dydaktyczny, jedna osoba zatrudniona w ramach trzyletniego grantu Sonatina oraz dwoje pracowników inżynieryjno-technicznych.W Katedrze Zoologii i Genetyki ma swój gabinet również Profesor-Senior - Pan Profesor dr hab. Marek Gębczyński, dawny Kierownik Zakładu Zoologii Kręgowców, były  JM Rektor Uniwersytetu w Białymstoku. Inni emerytowani pracownicy KZiG to: prof. dr hab. Stanisław Fedyk, dr hab. Janusz Sawoniewicz, dr Zofia Gębczyńska oraz dr Jan Raczyński. W jednostkach wchodzących w skład KZiG pracowali wcześniej, lecz niestety nie ma ich już wśród nas: prof. dr hab. Wojciech Staręga oraz dr Włodzimierz Chętnicki (Profesor-Senior, wieloletni opiekun Koła Naukowego Biologów i zasłużony nauczyciel akademicki wielu pokoleń biologów na Naszej Uczelni).

Tematyka badawcza:

Zakład Biologii Molekularnej

Tematyka badawcza:

• Genetyka populacji, genetyka konserwatorska, filogeografia i filogeneza przedstawicieli rodzaju Betula.
• Badania procesów ewolucyjnych kształtujących zmienność wewnątrzpopulacyjną oraz zróżnicowanie genetyczne u pospolitych oraz zagrożonych gatunków brzóz przy zastosowaniu markerów mikrosatelitarnych, AFLP, RFLP oraz sekwencji genowych
• Filogenetyka dzikich parzystokopytnych w oparciu o analizy mitogenomów
• Zmienność genetyczna populacji polskich motyli: dostojkieunomiiBoloriaeunomiamodraszkaorionaScolitantidesorion, modraszka alkonaPhengarisalcon
• Molekularna identyfikacja pasożytów wewnętrznych u dzikich parzystokopytnych
• Genetyczne uwarunkowania zmienności fenotypowej żaby moczarowej Rana arvalis w Polsce
• Molekularna identyfikacja przynależności taksonomicznej osobników w populacjach żab zielonych kompleksu Pelophylaxesculentus
• Różnorodność gatunkowa mykoplanktonu w różnych typach troficznych stratyfikowanych termicznie wód limnicznych (współpraca z Katedrą Ekologii Wód).

Pracownia Biologii Ewolucyjnej i Ekologii Owadów

Tematyka badawcza:

• Zmienność ekologiczna i genetyczna zagrożonych gatunków motyli, w tym m.in. myrmekofilnych modraszków z rodzaju Phengaris (=Maculinea).
• Różnorodność, preferencje siedliskowe, demografia populacji i dyspersja motyli dziennych w północno-wschodniej Polsce.
• Parazytoidy motyli: specyficzność relacji z gospodarzami i koewolucja.
• Taksonomia, filogeneza i ekologia pasożytniczych błonkówek z rodziny Ichneumonidae ze szczególnym uwzględnieniem podrodziny Tryphoninae.
• Zmienność morfologiczna i genetyczna wybranych rodzajów z podrodziny Tryphoninae, Ichneumonidae i Cryptinae.
• Komunikacja dźwiękowa zwierząt.
• Ekologia i ewolucja na obszarach zurbanizowanych.
• Mimikra morfologiczna, behawioralna, chemiczna i akustyczna u motyli z rodziny przeziernikowatych.
• Etologia, taksonomia i filogeneza motyli z rodziny przeziernikowatych Azji Południowowschodniej.

Pracownia Zoologii Molekularnej

Tematyka badawcza:

• Genetyka populacji, filogegrafia i genomika dużych drapieżników (niedźwiedź brunatny, ryś) -  współpraca z IBS PAN w Białowieży, WWF Polska  oraz innymi ośrodkami w Polsce i za granicą.
• Genetyka populacji i filogeografia chomika europejskiego (współpraca z UaM w Poznaniu oraz różnymi ośrodkami za granica).
• Genetyka populacji i filogeografia jelenia szlachetnego, łosia i sarny europejskiej oraz syberyjskiej.
• Badania telemetryczne łosi w Polsce w celu poszerzenia wiedzy o biologii i ekologii tego gatunku (współpraca z IBS PAN w Białowieży)
• Szacowanie liczebności oraz zagęszczeń jeleniowatych w dolinie Biebrzy
• Analiza diety jeleniowatych w Polsce za pomocą metody DNA bracoding (współpraca z LECA w Grenoble, Francja).

Laboratorium Biologii Molekularnej to jednostka Katedry Zoologii i Genetyki dostępna wszystkim pracownikom i doktorantom Wydziału Biologii, prowadzącym badania z zakresu szeroko rozumianej biologii molekularnej: genetyki populacji, filogeografii, filogenetyki, ekologii ewolucyjnej i behawioralnej oraz taksonomii molekularnej. Laboratorium Biologii Molekularnej umożliwia przeprowadzenie analiz zmienności markerów molekularnych i sekwencjonowanie DNA w ramach projektów badawczych realizowanych przez pracowników i doktorantów Wydziału oraz we współpracy z różnymi jednostkami naukowymi, zarówno z kraju jak i zagranicy.

Historia:

Laboratorium Biologii Molekularnej zostało powołane przez Rektora Uniwersytetu w Białymstoku w 2010 roku jako jednostka ówczesnego Instytutu Biologii Wydziału Biologiczno-Chemicznego. Działalność laboratorium rozpoczęła się dużo wcześniej, kiedy w latach 80. ubiegłego wieku prof. dr hab. Marek Gębczyński, ówczesny kierownik Zakładu Zoologii Kręgowców i Ewolucjonizmu Instytutu Biologii, rozpoczął badania zmienności genetycznej populacji drobnych ssaków i stworzył w ww. zakładzie, laboratorium elektroforezy białek. Pod opieką prof. Marka Gębczyńskiego powstało szereg prac magisterskich oraz dwie prace doktorskie z wykorzystaniem allozymów jako markerów do badań zmienności genetycznej populacji ssaków. W roku 2006 laboratorium wzbogaciło się o sekwenator DNA, termocyklery PCR i inny sprzęt laboratoryjny, co pozwoliło rozpocząć,a następnie rozwinąć badania zmienności DNA.

Oferta współpracy:

Wykonujemy analizy molekularne(sekwencjonowanie DNA i analizę zmienności różnych klas markerów molekularnych) w ramach współpracy naukowej i na zlecenie, na potrzeby innych jednostek badawczych w kraju, organizacji pozarządowych, policji, prokuratury itp.:

• identyfikacja gatunków roślin i zwierząt na podstawie sekwencji DNA
• genetyczna identyfikacja osobników (analizy mikrosatelitarnego DNA)
• genetyczna identyfikacja płci osobnika (dotyczy ssaków)
• określenie pokrewieństwa genetycznego między osobnikami
• analiza genetycznych systemów kojarzeń i struktury socjalnej populacji
• zróżnicowanie genetyczne między populacjami, określanie poziomu przepływu genów i identyfikacja migrantów
• identyfikacja linii ewolucyjnych DNA w obrębie taksonów
• wykrywanie mieszańców międzygatunkowych i wyznaczanie poziomu introgresji genów